معرفی
کشک مایع یکی از پرمصرف‌ترین کشک ها در عرصه صنایع غذایی است. مصرف این محصول در بسیاری از غذاها سنتی و ایرانی، موجب رونق همیشگی بازار این نمونه محصول شده است. در گذشته کشک‌های مایع تنها به روش‌های سنتی و با استفاده از سابیدن کشک‌های خشک تولید می‌گشت؛ اما ورود کارخانه ها به عرصه تولید کشک مایع، علاوه بر ایجاد فراوانی این نمونه کشک، به راحتی تولید و بهداشتی شدن نوع تولید آن کمک بسیاری کرده است. کشک مایع پاستوریزه اصولاً از کشک‌های خشک تولید شده با شیر گاو، گوسفند، بز، گاومیش و … تولید می‌گردد.
بافت مایع این کشک مصرف آن را در غذاها بسیار آسان نموده است. امروزه نیز بسیاری از کشک سابی‌های سنتی با همان روش قدیمی این محصول را تولید می‌کنند. طعم اصلی نمونه سنتی متفاوت تر از برخی کشک های موجود در بازار است. برای مثال کشک‌های سنتی مایع گاوی و گوسفندی، ترش می‌باشد. برخی از تولید کنندگان با افزایش مواد دیگر به ترکیب کشک، طعم آن را تغییر می‌دهند.
روش تولید کشک مایع
در تولید سنتی کشک مایع پس از تهیه کشک خشک، با استفاده از کاسه‌های مخصوص کشک‌ها را سابیده و با کمی آب به غذا اضافه می‌کردند؛ اما با ورود کارخانه‌ها راحتی کار دوچندان شده است.
نحوه تولید کشک مایع در کارخانه‌های مختلف متفاوت است؛ در حقیقت این تفاوت در ترکیب کشک‌ها ایجاد می‌گردد. کشک مایع سنتی کارخانه‌ای از کشک خشک تولید می‌شود.
در کارخانه‌ها پس از خریداری کشک‌های سنتی از دامداران، در دو مرحله آن محصول را از ناخالصی و حتی آلاینده‌ها پاکسازی می‌کنند. ابتدا کشک‌های خریده شده را درون آب جوش قرار می‌دهند؛ پس از شستشوی آنها با آب و پاکسازی از ناخالصی کشک‌های خشک را درون مخزن‌های مخصوص قرار داده و با استفاده از دستگاه‌های به روز به کشک مایع تبدیل می‌کنند.
در این روش کشک خشک سنتی را همراه با کمی آب به درون مخزن انتقال می‌دهند و با تاباندن آن درون مخزن‌ها کم کم کشک سابیده تولید می‌گردد. برخی از تولید کنندگان کشک سنتی مایع، در ترکیب خود از نمک نیز استفاده نمی‌کنند و تنها نمک کشک‌ها نمک مواد اولیه است. برخی در مرحله سابیدن کشک به آن نیز نمک اضافه می‌کنند. روش ذکر شده برای کشک‌های سنتی کارخانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بسیاری از تولید کنندگان کشک مایع سنتی را از کارخانه های دیگر خریداری می کنند و پس از تغییر ترکیب( افزودن مواد دیگر) با برندخود عرضه می کنند.
نحوه بسته‌بندی و عرضه کشک سابیده
تولید کنندگان کشک مایع پس از تولید، این محصول را به دو گونه بسته‌بندی گرمی و فله راهی بازار کرده‌اند. علاوه بر تفاوت در نوع عرضه، کشک مایع در بسته‌بندی‌های گوناگون و ظرف‌های مختلف به بازار وارد می‌گردد.
کشک مایع پاکتی: در این نمونه بسته‌بندی کشک‌ها در پاکت‌های وکیوم شده قرار می‌گیرند این نمونه بسته‌بندی از فساد کشک پیشگیری می‌کند و عمر آن را افزایش می‌دهد. کشک پاکتی به صورت فله و گرمی در بازار موجود است. این نمونه بهترین جایگزین برای کشک های شیشه ای می باشد.
کشک مایع شیشه‌ای: کشک‌های شیشه‌ای عمده‌ترین کشک‌های صادراتی ایران را تشکیل می‌دهند. قیمت این نمونه محصول به نسبت نمونه پاکتی بالاتر است. دلیل این امر نیز هزینه بالای بسته‌بندی آن می‌باشد.
کشک مایع لیوانی: مصرف این نمونه بسته‌بندی به نسبت دو نمونه قبل این روز ها رایج‌تر است. می توان گفت کشک لیوانی جایگزین کشک‌های شیشه‌ای شده است. بسته‌بندی مناسب و استفاده راحت‌تر دلایل فروش بالاتر این نمونه محصول است.
کشک مایع دبه‌ای: تولید کنندگان عموماً کشک‌های فله خود را به روش دبه‌ای یک کیلویی، دو یا سه کیلویی نیز راهی بازار کرده‌اند. در اصل بسته‌بندی دبه اصولاً به عنوان بسته‌بندی فله به بازار عرضه می‌گردد.
محدوده و نحوه قیمت گذاری محصولات
در تولید کشک مانند تمامی محصولات دیگر، عوامل گوناگونی در قیمت گذاری نهایی محصول موثر هستند. شناخت بهتر این عوامل کمک بالایی به خریداران می‌کند تا محصول مناسب خود را با توجه به کیفیت درخواستی تهیه نمایند.
برخی از این عوامل بدین شرح است:
۱٫ مواد اولیه و متریال: همانطور که بیان شد امروزه که کشک‌های خالص علاوه بر نمونه سنتی به روش‌ها و ترکیبات دیگر نیز تولید می‌گردند. برای مثال برخی در تولیدات خود از آرد یا نشاسته نیز استفاده می‌کنند. این محصولات به نسبت کشک سنتی قیمت پایین‌تری دارند.
۲٫ نوع عرضه: کشک‌های فله که عموماً به دو روش پلاستیکی و دبه‌ای هستند قیمت مناسب‌تری نسبت به نمونه‌های دیگر دارند. از سویی دیگر
۳٫ نوع بسته‌بندی: نوع بسته بندی نیز در قیمت تاثیر دارد. برای مثال کشک‌های شیشه‌ای به نسبت سایر کشک‌ها قیمت بالاتری دارند.
۴٫ سود تعیین شده: تولید کنندگان با توجه به هزینه‌ها و نوع محصول خود سودی را معین می‌کنند؛ که این سود متغیر است و در نهایت بر قیمت محصول تاثیر می‌گذارد.
۵٫ برند: بدون شک نام و نشان شناخته شده به نسبت یک برند ناشناس قیمت بالاتری خواهد داشت.
۶٫ هزینه: یک بخش تولیدی برای تولید محصولات خود هزینه‌های بسیاری می‌نماید. هزینه کارگر، بسته‌بندی، نگهداری و بسیاری از هزینه‌های دیگر از جمله این موارد هستند که بر قیمت نهایی اعمال می‌گردند.
جامعه هدف کشک مایع
مصرف کنندگان عمده کشک سابیده کدامند؟
می دانیم که کشک‌های مایع عموماً مصرف غذایی دارند. برخی دیگر به دلیل سهولت مصرف از این کشک به عنوان میان وعده نیز استفاده می کنند. عمده مصرف کنندگان کشک سابیده به عنوان میان وعده را بیمارانی تشکیل می دهند که به پوکی استخوان دچارند.
مراکز زیر بیشترین مصرف کنندگان این محصول غذایی می‌باشند:
· رستوران‌ها و غذاپزی‌ها: این مراکز عموماً کشک را به صورت فله تهیه می‌کنند. مصرف بالای کشک سابیده در این مراکز به کاهش قیمت محصول برای آنها کمک بسیاری کرده است. کشک های ۱۰ و ۲۰ کیلویی پاکتی بهترین گزینه برای این مراکز هستند.
· فروشگاه‌ها: فروشگاه‌های بزرگ و کوچک انواع کشک مایع فله و بسته‌بندی‌های گوناگون را خریداری و در نهایت به مردم عرضه می‌کنند.
· صادرکنندگان: صادرکنندکان کشک، انواع کشک مایع را به صورت تناژ بالا و کانتینری خریداری می کنند. این گروه عموما خریدار کشک های گرمی شیشه ای و لیوانی هستند.
· مراکز آرایشی و بهداشتی: این مراکز از کشک خشک و مایع به عنوان مواد اولیه در تولیدات آرایشی بهداشتی خود استفاده می‌کنند. کشک یک جوان کننده پوست، لکه بر پوست و لیفت کننده می‌باشد. این محصول برای مو نیز بسیار موثر است و از ریزش آن پیشگیری می‌کند.